piątek, 29 marca 2024

Patroni opolskich ulic. Jan Kasprowicz

 fot. ŁK

Tym razem przybliżamy Państwu postać Jana Kasprowicza – wybitnego poety i dramaturga. Jego ulica znajduję się w okolicy Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu. 

Urodził się 12 grudnia 1860 roku w Szymborze (część Inowrocławia). Przyszedł na świat w wielodzietnej rodzinie. Jego ojciec Piotr i matka Józefa mieli poza nim jeszcze trzynaścioro dzieci. Jedna z legend głosi, że jeszcze jako kilkuletni chłopiec został uleczony ze śmiertelnej choroby dzięki głębokiej wierze matki i łasce płynącej z obrazu świętego Walentego. W swojej wiosce uczęszczał do szkoły podstawowej. W tamtych czasach napisał swój pierwszy wiersz „Bądź Polką”, który został zadedykowany jego przyjaciółce Pelagii.

Świadectwo dojrzałości Kasprowicz zdobył w Poznaniu. Następnie udał się na uczelnię wyższą. Studiował filozofię i literaturoznawstwo na niemieckich uniwersytetach w Lipsku i we Wrocławiu. W trakcie zdobywania wyższego wykształcenia rozwijał również swoje zdolności poetyckie. Na ten czas przypadł jego debiut literacki. Zaprezentował światu tomik „Poezje” wydany w 1889 roku. Jego twórczość dotyczyła głównie życia polskiej wsi, jej biedy i trudów życia.

Po ukończeniu studiów był dwa razy aresztowany przez prusaków za działalność w kółkach socjalistycznych. Jan Kasprowicz został nawet osadzony w więzieniu na pół roku. W wieku 28 lat przeniósł się do Lwowa. Zajmował się wówczas dziennikarstwem oraz publicystyką społeczną, krytycznoliteracką i teatralną, pracując przez dwa lata w redakcji „Kuriera Polskiego” i przez kolejne cztery w redakcji dziennika „Słowo Polskie”. Wtedy też zaczął zmieniać się jego styl literacki i poglądy. W jego najnowszej twórczości można było wyczuć elementy dekadentyzmu. Wiersze przestały dotyczyć chłopów, a zaczęły opowiadać o cierpieniu i fatalności ludzkiego losu. Powstał wtedy poemat „Miłość”.

Rok 1898 przyniósł kolejny zbiór poezji Kasprowicza „Krzak dzikiej róży”. Tym razem zmierzający w stronę symbolizmu. Do dziś jest on uważany za jedno z najwybitniejszych dzieł polskiego modernizmu.

W 1904 Kasprowicz doktoryzował się na Uniwersytecie Lwowskim na podstawie rozprawy liryka Teofila Lenartowicza. Kilka lat później ożenił się z dużo młodszą od niego córką carskiego generała – Marią Bunin. Jej literacki wizerunek utrwalił Kasprowicz w trzech wierszach oraz kilku innych fragmentach „Księgi ubogich”.

W roku akademickim 1921/1922 Kasprowicz był rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. 29 grudnia 1921 otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w willi „Harenda” położonej między Poroninem a Zakopanem 1 sierpnia 1926 roku.

ulica Jana Kasprowicza
ulica Jana Kasprowicza

Facebook