wtorek, 3 grudnia 2024

Patroni opolskich ulic – Jan Matejko

 fot. ŁK

W kolejnej odsłonie naszego weekendowego cyklu przybliżymy Wam postać wybitnego polskiego artysty Jana Matejki. Ulica pod jego patronatem znajduje się w okolicy kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w dzielnicy Śródmieście.

Jan Matejko urodził się 24 czerwca 1838 w Krakowie. Jego ojciec również był malarzem. Urodził się w Czechach, lecz jako młody guwerner przeniósł się do Polski i osiadł w Krakowie. Tam poznał swoją żonę i związał swoje życie z Polską. Jan Matejko był dziewiątym dzieckiem, z jedenastu, jakie mieli państwo Matejkowie, było wśród nich dziewięciu chłopców i dwie dziewczynki. Od 1847 r. Jan Matejko uczęszczał do szkoły św. Barbary. Wkrótce został przeniesiony do Gimnazjum św. Anny. W wieku zaledwie trzynastu lat Jan Matejko został przyjęty do krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych.

W 1864 W 1858 roku otrzymał stypendium na studia w Monachium. W końcu grudnia 1858 r. zgłosił się do tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Tam zetknął się z dziełami wybitnych malarzy dawnych i współczesnych. Szczególnie upodobał sobie malarstwo historyczne i właśnie temu gatunkowi postanowił poświęcić swoją pracę. W 1853 roku namalował swój pierwszy obraz historyczny, Carowie Szujscy przed Zygmuntem III. Od tego czasu warunki materialne młodego malarza uległy poprawie. Zaczął otrzymywać pieniądze za swoje dzieła i umożliwiło mu to oddanie się całkowicie swojej pasji. W 1862 roku namalował jeden ze swoich najwybitniejszych obrazów, Stańczyka. Miał wtedy zaledwie 24 lata. W 1864 roku ożenił się z z Teodorą Giebułtowską. Mieli razem pięcioro dzieci. Twarz żony posiadają niemal wszystkie kobiety na obrazach Matejki. Namalowana została również jako królowa Bona Sforza w Hołdzie pruskim. Niestety Teodora zapadła na ciężką chorobę psychiczną i została zamknięta w szpitalu psychiatrycznym. Pogłębiające się z czasem problemy finansowe Matejki spowodowane były chorobą żony, a także nadmiernym szafowaniem własnym dorobkiem artystycznym. Kilka wielkich płócien podarował Narodowi Polskiemu, papieżowi przekazał Sobieskiego pod Wiedniem, a Francja otrzymała od niego Joannę d’Arc.

Do końca swojego życia cieszył się wielką sławą nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. W 1870 roku, po namalowaniu Unii Lubelskiej, został udekorowany w Paryżu Legią Honorową. W końcu zaczął bogacić się na swojej pracy. krótce został dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie zagrożonej zamknięciem, odrzucając przejęcie Praskiej Akademii Sztuk Pięknych. Artystę doceniła międzynarodowa społeczność, został honorowym członkiem Akademii paryskiej, berlińskiej, praskiej, wiedeńskiej, a także Akademii Rafaelowskiej w Urbino. Jan Matejko zmarł po pęknięciu wrzodu żołądka 1 listopada 1893 roku w wieku 55 lat. W czasie jego pogrzebu bił dzwon Zygmunt, a w ostatniej drodze towarzyszyły mu tysiące krakowian. Jego ciało spoczęło w grobowcu rodzinnym na głównej alei na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

źródło: wikipedia/JZ

ulica Matejki
fot. ŁK

Facebook