33 lata temu Sejm PRL uchwalił ustawę o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego oraz ustawę o gwarancji wolności sumienia i wyznania

17 maja 1989 roku jednoizbowy parlament Polski Ludowej, przyjął ustawy przygotowywane od 1981 roku przez komisję wspólną z udziałem przedstawicieli episkopatu. Dawały one możliwość grupie minimum piętnastu osób, rejestracji związku wyznaniowego na określonych zasadach. Ustawy regulowały stosunki Państwa do Kościoła Katolickiego, którego do tej pory Komuniści uważali za nieprzejednanego wroga.

Przyjęcie tego aktu prawnego miało miejsce na chwilę przed wyborami do sejmu kontraktowego, które zaplanowano na 4 czerwca 1989 roku. Do tej pory, po zerwaniu konkordatu ze Stolicą Apostolską nie istniały dokumenty formalne określające status Kościoła. Władze tolerowały tę instytucję religijną, jedynie ze względu na towarzyszące jej silne poparcie społeczne. Nowa ustawa dawała duchownym i wiernym możliwość swobodnego działania i publicznego wyznawania wiary.

W tym samym dniu uchwalono jeszcze jedną, nieobowiązującą dziś ustawę o ubezpieczeniu społecznym duchownych. Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła wprowadzała dni wolne od pracy w najważniejsze święta katolickie, a także nadawała osobowość prawną wszystkim jednostkom terenowej administracji kościelnej, a także uczelniom oraz stowarzyszeniom. Dawała możliwość swobodnej katechizacji w szkołach oraz opiekę duchownych w szpitalach, więzieniach czy wojsku.

Za jej sprawą umożliwiono zakładanie diecezjalnych rozgłośni radiowych, a także zniesiono ograniczenia wydawnicze kościoła. W minimalnym zakresie ustawa odnosiła się do sprawy zwrotu zagarniętego przez komunistów majątku kościelnego. Przyznano za to kościołowi możliwość legalnej działalności charytatywnej, a także dostęp do środków masowego przekazu.

Ustawa o gwarancji wolności sumienia i wyznania zrównała w prawie osoby wierzące i ateistów oraz określiła państwo jako świeckie, neutralne w sprawach religii i wyznania. Odrzucono wcześniejszy model usiłujący narzucić kościołom i związkom wyznaniowym kuratelę państwa.

Źródło: Muzeum Historii Polski
Autor: GP