Walki o Śląsk i zakończenie III powstania

W ostatniej odsłonie naszego cyklu opowiemy Państwu o przebiegu walk na Górnym Śląsku, o ich zakończeniu i ostatecznym podziale terenu spornego.

Od 3 maja na całym obszarze powstania doszło do wystąpień zbrojnych polskich oddziałów. Ostatecznie Polacy wystawili około 60 tysięcy żołnierzy powstańczych. Wojska zostały podzielone na 3 okręgi: wschód, północ i południe. Okręg wschodni zajmował się oczyszczaniem Śląskiego Okręgu Przemysłowego z wojsk niemieckich. Okręg południowy działał na południe od Góry Świętej Anny, a okręg północny – na północ od Opola, aż po Olesno i Praszkę.

Niezwykle ciekawą bitwą, o której należy wspomnieć, było starcie pociągów pancernych na stacji w Zdzieszowicach. Po stronie polskiej walczyły 4 pociągi, a po niemieckiej 2. Pierwsza faza powstania zakończyła się po zdobyciu portu w Koźlu 8 maja 1921 roku.

Następstwem tego było uspokojenie sytuacji na południu. Dochodziło jedynie do sporadycznych walk w okolicy Olesna. Powstańcom nie udało się jednak zdobyć Krapkowic i Gogolina, dlatego też na prawym brzegu Odry pozostał mały przyczółek. Powstanie tego wyłomu w Linii Korfantego pozwoliło Niemcom przygotować się do ofensywy.

Wszystkich zainteresowanych dokładnym opisem walk w III Powstaniu Śląskim odsyłamy do materiału wideo:

Sukcesy z pierwszych dni powstania sprawiły, że Polacy poczuli się bardzo pewni zwycięstwa. Dlatego też wielu żołnierzy postanowiło wziąć urlopy ze swoich jednostek i wrócić do domów. Tymczasem 20 maja do Krapkowic przybył generał Karl Hoefer. Przejął on dowodzenia nad wszystkimi siłami niemieckimi zaangażowanymi w walkę z powstańcami. Natychmiast zarządził odprawę i przeprowadził reorganizację wojsk. Podjął decyzję o stworzeniu dwóch korpusów. Pierwszy miał działać na północy atakując Polaków w taki sposób, by odciąć ich od zaopatrzenia. Drugi korpus miał wyruszyć z Krapkowic. Już 21 maja rozpoczęła się niemiecka ofensywa, która błyskawicznie odnosiła sukcesy. Polacy musieli się wycofywać. Po zajęciu portu w Koźlu szala zwycięstwa przechyliła się na stronę Niemiec. Odcięci od zapasów żywności Polacy, znaleźli się w dramatycznej sytuacji.

8 czerwca w Błotnicy Strzeleckiej rozpoczęły się rozmowy pokojowe, do których obie strony zostały zmuszone przez aliantów. Pod egidą Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej 11 czerwca podpisano pierwszy rozejm. Do ostatniej bitwy doszło 15 czerwca pod Kadłubem Wolnym, gdy Niemcy zajęli miasto wykorzystując wycofanie się Polaków. Walki przerwały wojska alianckie, które rozdzieliły walczące strony. Tak zakończyło się III Powstanie Śląskie.

W wyniku działań wojskowych zdecydowano, by przyznać Polsce znacznie większą część Górnego Śląska niż planowano. Jednak po stronie polskiej pozostało wciąż około 500 tysięcy Niemców, a po niemieckiej mniej więcej tyle samo Polaków. Alianci stworzyli specjalne procedury mające pomóc przeniesienie się z miejsca swojego obecnego zamieszkania do kraju, w którym woleli żyć. Z propozycji tej skorzystało 200 tysięcy osób. Reszta natomiast pozostała w swoich domach. Tak też zakończyły się Powstania Śląskie.

Rozszerzenie wątków wspomnianych w tej części znajdą Państwo w ostatnim już materiale wideo: