Kto w Polsce przynosi prezenty pod choinkę?

W wigilijny wieczór, po zjedzonej wieczerzy wiele polskich rodzin zbierze się wokół świątecznego drzewka, by rozpakować prezenty. Jednak kto je przynosi? Jak się okazuje nie jest to takie oczywiste.

Na Opolszczyźnie i Dolnym Śląsku prezenty dostarcza Gwiazdka. Tradycja ta wywodzi się od starego zwyczaju, gdy grupa kolędnicza odwiedzała domy, by wspólnie śpiewać kolędy. Wśród różnych postaci związanych z Bożym Narodzeniem była Gwiazdka. Właśnie ona miała w magiczny sposób zostawiać prezenty pod choinką.

Zachód Polski jest zdominowany przez znanego na całym świecie sympatycznego staruszka z brodą w czerwonym płaszczu. To właśnie tam Święty Mikołaj wybiera się drugi raz po 6 grudnia, by obdarować dzieci prezentami. Tradycyjnie jednak Mikołaj nie jest tym znanym z reklam Coca-Coli poczciwym, grubiutkim starcem. W starych podaniach możemy wyczytać, że wygląd Mikołaja ściśle nawiązuje do swojego pierwowzoru, średniowiecznego biskupa Miry, słynącego z rozdzielenia majątku wśród biednych.

W Wielkopolsce, na Kujawach, na Pałukach, na Kaszubach i na Pomorzu Zachodnim prezenty na Boże Narodzenie tradycyjnie przynosi Gwiazdor. Podobnie jak w przypadku Dzieciątka nawiązuje on do tradycji orszaków kolędowych. Zadaniem Gwiazdora było niesienie Gwiazdy Betlejemskiej. Nosił kożuch, czapę z futra, miał umazaną sadzą twarz, w ręku dzwonek, a na plecach wór z prezentami i rózgę dla niegrzecznych dzieci.

Sprawa jeszcze inaczej ma się na Śląsku Cieszyńskim i w Małopolsce. Tam prezenty podrzuca Aniołek. Wywodzi on się od Anioła Stróża. Na Górnym Śląsku oraz w Czechach prezenty w noc wigilijną przynosi z kolei Dzieciątko utożsamiane z nowonarodzonym Jezusem. Źródłem tej tradycji jest otaczana kultem figurka Jezuska z czeskiej Pragi.

Na wschodzie Polski wciąż żywa jest tradycja ze Związku Radzieckiego, który to spopularyzował Dziadka Mroza, jako świecki odpowiednik Świętego Mikołaja, z którym czasem bywa mylony. Jego wnuczką jest Śnieżynka. Wyglądem postać przypomina Mikołaja. Ma długi płaszcz koloru czerwonego lub srebrnego oraz bujną brodę.