Patroni opolskich ulic. Generał August Emil Fieldorf

W nowym roku powracamy z naszą serią o patronach opolskich ulic. Bohaterem pierwszego tegorocznego artykułu będzie generał August Emil Fieldorf. Jego ulica znajduje się na osiedlu Armii Krajowej.

August urodził się 20 marca 1895 r. w Krakowie. Był najmłodszym synem Agnieszki ze Szwandów i Andrzeja Fieldorfa, maszynisty kolejowego. W Krakowie chodził do szkoły powszechnej, gimnazjum i seminarium nauczycielskiego.W grudniu 1912 r. wstąpił do Związku Strzeleckiego, gdzie odbył szkolenie rekruckie w 1. kompanii i ukończył kurs podoficerski.

Po wybuchu I wojny światowej 6 sierpnia 1914 na krakowskich Oleandrach zgłosił się na ochotnika do Legionów Polskich i wyruszył na front rosyjski. Następnie w latach 1919–1920 uczestniczył w kampanii wileńskiej. Ożenił się 18 października 1919. Cztery dni później Fieldorf podjął bardzo ważną decyzję. Zdecydował się zostać zawodowym żołnierzem.

Po wybuchu II wojny światowej na czele 51 p.p. walczył w okresie kampanii wrześniowej 1939. Po rozbiciu armii „Prusy”, w skład której wchodziła jego dywizja, Fieldorf przedostał się do Krakowa, skąd rozpoczął swoją wędrówkę do Francji przez Tatry, Słowację i Węgry. Następnie z Paryża ewakuował się wraz z rządem do Wielkiej Brytanii. Jednak już 17 lipca został wysłany z powrotem do Polski jako pierwszy emisariusz Naczelnego Wodza i rządu.

W okupowanej przez Niemców Polsce początkowo działał w warszawskim Związku Walki Zbrojnej, pełniąc funkcje oficera do zadań specjalnych komendanta głównego. Wydał wiele rozkazów likwidacji przedstawicieli niemieckiej administracji w okupowanej Polsce, w tym generała SS Franza Kutschery, zastrzelonego podczas Akcji Kutschera w Warszawie. Już jesienią 1943 otrzymał od gen. Tadeusza Komorowskiego ps. „Bór” zadanie stworzenia i kierowania głęboko zakonspirowanej organizacji „Niepodległość” o kryptonimie „NIE”, kadrowego odłamu AK, przygotowanego do działań w warunkach możliwej okupacji sowieckiej.

Niestety generał Nil nie doczekał wolnej i w pełni niepodległej Polski. 7 marca 1945 został aresztowany przez NKWD w Milanówku pod fałszywym nazwiskiem „Walenty Gdanicki” i nierozpoznany został odesłany z siedziby NKWD we Włochach do obozu w Rembertowie, a stamtąd 26 marca 1945 wywieziony w głąb ZSRR do obozu pracy na Uralu. Podczas odbywania kary nie został rozpoznany. Dopiero w odpowiedzi na obietnicę amnestii 4 lutego 1948 zgłosił się do Rejonowej Komendy Uzupełnień w Łodzi i ujawnił się, podając prawdziwe imię i nazwisko, stopień generała brygady i przebieg działalności okupacyjnej. 9 listopada 1950 został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. 16 kwietnia 1952 r. na rozprawie niejawnej Sąd Wojewódzki dla m. Warszawy w składzie: przewodnicząca sędzia Maria Gurowska, ławnicy Michał Szymański i Bolesław Malinowski skazał generała na karę śmierci. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski, o którą prosiła rodzina Nila. Wyrok śmierci przez powieszenie wykonano 24 lutego 1953 o godz. 15.00 w więzieniu Warszawa-Mokotów przy ul. Rakowieckiej.

Galeria zdjęć:

Autor: JZ