Patroni opolskich ulic. Generał Władysław Anders

W dzisiejszej odsłonie przyjrzymy się postaci wybitnego polskiego wojskowego Władysława Andersa. Patronuje on ulicy na Starym Mieście.

Władysław Albert Anders urodził się 11 sierpnia 1892 w Błoniu. W tym czasie Polski nie było na mapie, istniało jedynie marionetkowe Królestwo Polskie, które było w pełni kontrolowane przez Rosjan. 12 października 1910 zgłosił się do służby jako Wolnoopriedielajuszczijsia, czyli dobrowolny ochotnik. Dzięki skończeniu szkoły średniej, dobremu stanu zdrowia i dużych osiągnięciach udało mu się tą obowiązkową służbę skrócić do roku. Anders był uczestnikiem I wojny światowej. Początkowo został przydzielony do służb aprowizacyjnych 2 Korpusu, ale 25 października 1914 na własną prośbę przeszedł do macierzystego 3 Noworosyjskiego Pułku Dragonów. Szybko piął się po szczeblach rosyjskiej armii. Zakończył ją jako szef sztabu.

6 września 1917, po zwolnieniu ze służby w armii rosyjskiej, wstąpił do I Korpusu Polskiego, którym dowodził gen. Józef Dowbor-Muśnicki. Następnie walczył w powstaniu wielkopolskim, pełnił funkcję szefa sztabu Armii Wielkopolskiej. W wolnej już Polsce studiował na Wyższej Szkole Wojennej. 13 października 1926 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go dowódcą 2 Samodzielnej Brygady Kawalerii.

Podczas kampanii wrześniowej Anders początkowo dowodził Nowogródzką Brygadą Kawalerii w bitwie pod Mławą. W czasie odwrotu spod Mławy nie wykonał rozkazu osłony ruchu 20 Dywizji Piechoty, co było jedną z przyczyn jej rozbicia. Od 12 września 1939 Anders dowodził Grupą Operacyjną Kawalerii swojego imienia. Stoczył ciężkie walki przeciwko Niemcom w okolicach Mińska Mazowieckiego i Tomaszowa Lubelskiego. 9 września w okolicach Sambora generał Anders został dwukrotnie postrzelony przez Ukraińców, po czym dostał się do niewoli sowieckiej. Został z niej zwolniony dopiero po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej, a dokładnie 4 sierpnia 1941. Następnie Anders organizował ewakuację polskich żołnierzy z terenów ZSRR. Łączenie ewakuowanych do Iranu było 78 tysięcy wojskowych. 12 września 1942 Anders został nominowany na dowódcę Armii Polskiej na Wschodzie. Armia ta wzięła udział w licznych walkach na terenie Europy, z czego najważniejszymi starciami były bitwa o Monte Cassino i bitwa o Ankonę.

Po zakończeniu II wojny światowej Anders pozostał na emigracji, czynnie uczestnicząc w działaniach politycznych polskiego wychodźstwa. Pozostał na obczyźnie do końca życia. Zmarł dokładnie w 26. rocznicę bitwy pod Monte Cassino oraz w 50. urodziny swojej żony. Zgodnie ze swoją wolą gen. Anders został pochowany wśród swoich żołnierzy na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino we Włoszech.

autor: JZ