Z początkiem roku przybyło w Polsce 15 nowych miast

Od nowego roku na mapie Polski pojawiło się 15 miejscowości, które uzyskały status miasta. Tym samym od 1 stycznia w naszym kraju będzie 979 miast. O prawa miejskiej walczyły od kilku lat, lokalne społeczności. Uwieńczeniem tych starań było, w dniu 29 grudnia 2022 roku, odebranie aktów nadania statusu miasta oraz symbolicznych kluczy.

Podczas uroczystości obecny był Premier RP Mateusz Morawicki, który zaznaczył, że nadanie statusu miasta to uwieńczenie starań lokalnych społeczności, które w zmianie formy administracyjnej miejscowości, nie tylko czynią to dla poprawienia samopoczucia mieszkańców, ale przede wszystkim upatrują w tej zmianie szansę na rozwój.

Procedura nadania praw miejskich, to kompetencja samorządów w aspekcie aspiracji, wspomagana lokalnymi inicjatywami, bowiem zaczyna się od inicjatywy mieszkańców, a kończy na decyzji najwyższych organów państwa. Efektem tej synergicznej współpracy z dniem 1 stycznia 2023 roku, jest nadanie kolejnym 15-stu miejscowościom statutu miasta.

Nadanie statusu miasta to w większości przypadków przywrócenie praw miejskich odebranych m.in. w wyniku carskich represji po powstaniu styczniowym. O nadaniu statusu miasta decyduje m.in. stopień urbanizacji danego terenu. Istotne są także cechy funkcjonalno-przestrzenne, które przesądzają o ich miejskim charakterze. Ponadto większość mieszkańców utrzymuje się z działalności pozarolniczej. Ważne jest również dobre skomunikowanie miasta, tj. bliskość linii kolejowej, dogodne połączenia drogowe. Przykładem takim jest miasto Rozprza, któremu to na mocy najwyższego Ukazu wydanego przez Aleksandra II-go z d. 1 czerwca 1869 roku, odebrano prawa miejskie.

W związku z powyższym, udało się powołać 15 nowych miast rozlokowanych w 7 województwach: Dolnośląskim (Miękinia), Łódzkim (Jeżów, Dąbrowice, Rozprza, Ujazd), Małopolskim (Książ Wielki, Czarny Dunajec), Mazowieckim (Latowicz, Bodzianów, Jastrząb, Jadów), Śląskim (Włodowice), Świętokrzyskim (Łopuszno, Piekoszów), Wielkopolskim (Miasteczko Krajeńskie).

Nadanie praw miejskich odbywa się na mocy rozporządzenia ministra właściwego (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji). W 2022 r. do ministra właściwego do spraw administracji publicznej wpłynęły 33 wnioski organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego stopnia gminnego, dotyczące ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta. Wniosków, które dotyczyły nadania praw miejskich miejscowościom było w sumie 19, z czego 15 zostało Radzie Ministrów rekomendowanych do pozytywnego rozpatrzenia.

W toku postepowania administracyjnego z dniem 1 stycznia 2023 roku, zmieniono granice administracyjne 17 gmin i miast. Między innymi: gminy Mielno, Domaniów, Wiązów, czy Sianowa oraz takich miast jak: Sanoka, Słupska, Koszalina czy Cedynii.

Dla porównania, w 2022 roku status miasta uzyskało 10 miejscowości (m.in.: Pruszcz, Nowe Miasto, Olsztyn w powiecie częstochowskim), natomiast zmiana granic w obrębach gmin i miast nastąpiła w 15 przypadkach (m.in.: gmina Chełm, gmina Sawin, miasto Poniec czy miasto Świecie).

autor PK